محمد امین فیض چکاب روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: دانشگاه امیر کبیر از سال ۱۳۶۵ در حوزه دریامحور فعالیت می‌کند و شاید بار آموزشی و پژوهشی حوزه دریا را تا زمانی به تنهایی به دوش می‌کشید و دانشگاه هرمزگان با ورود به حوزه دریا و به این صنعت و بخش‌های مختلف آن کمک می‌کند که جای امیدواری دارد.

وی ادامه داد: دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نیز در حوزه‌های مربوط به بیوتک و زیستی دریا در حال فعالیت بوده که بسیار جذاب است.

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس خاطرنشان کرد: شرایط بسیار مساعد است که بتوان زنجیره زیبایی را از نقش آفرینان مختلف حداقل در بخش دریایی ایجاد کرد و در بخش علمی و پژوهشی که نیز پاسخگوی صنایع کوچک و بزرگ بود.

فیض چکاب خاطرنشان کرد: بخش عمده‌ای از مسایل به الگوهایی باز می‌گردد که باید برای مقابله با مشکل‌ها داشت، و استاندار هرمزگان پیشنهاد داده و درخواستی داشته است.

وی افزود: درخواست این بوده که چگونه در حوزه اجتماعی ورود و جامعه را درگیر سرمایه‌گذاری‌ها، فضای دریایی و اقتصاد دریا کرد و برای این موضوع درخواست الگو کرده است.

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر خاطرنشان کرد: الگوها باید مورد توجه گیرد تا نتیجه آن در سفره تک تک افرادی که در روستاها زندگی می‌کنند مانند روستای سوزا درگیر این فضا بشوند؛ که این شدنی است.

مردم برای فعالیت در حوزه اقتصاد دریا محور نیاز به انگیزه دارند

فیض چکاب گفت: وقتی صحبت از مردم و دخالت دادن آن‌ها در یک موضوع می‌شود، باید بررسی کرد آنان با چه چیزی برای انجام کاری انگیزه می‌یابند، به طور معمول برخی می‌گویند وقتی نیازهای اولیه مردم در کاری باشد به آن سمت می‌روند و به اصطلاح کانالیزه می‌شوند.

وی ادامه داد: مطلب دیگری هم وجود دارد، امید داشتن به آینده نیز باعث رخ داده چنین چیزی می‌شود، یعنی اگر فرض کنیم این کار انجام شود ماهانه به تک تک افراد به میزانی سود می‌رسد این باعث می‌شود افراد آن کار را انجام دهند چون نفعی در لحظه به دست می‌آورند.

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر بیان کرد:‌ اما لزوماً معنای آن این نیست که در آینده هم رخ خواهد داد، چنین چیزی منجر به امید به آینده نمی‌شود چون شاید طرح و برنامه کلانی برای مقطع نهایی وجود نداشته باشد که به طور مثال این فرد و فرزندانش در آینده چه خواهندداشت.

وی تصریح کرد: اما وقتی که چیزی طراحی می‌کنیم و برنامه‌ای را جلوی مردم می‌گذاریم و آینده‌ای برایشان ترسیم می‌کند که خود فرد و فرزندانش نیز در آن نقش دارند، هم این انگیزه را برای مردم ایجاد می‌کند تا در کاری مشارکت کنند.

چشم‌انداز آینده باید برای مردم امیدآفرین باشد

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس گفت:‌ بنابراین باید برای مردم چشم‌اندازی توصیف کرده باشیم که به آن چشم‌انداز امیدوار باشند و امید عمیقی نیز داشته باشند.

فیض چکاب افزود: ممکن است برای‌شان سود کوتاه مدت هم داشته باشند اما اگر چنین سودی نیز نداشت تلاش خود را می‌کنند، چون احساس می‌کنند اگر این کار را انجام دهند به نتیجه مطلوبی دست می‌یابند،‌ مثلاً زمانی که بدانند مکانی ظرف ۲۰ سال آباد می‌شود همه دورهم جمع می‌شوند و کار می‌کنند.

همه فعالیت‌های ساحل نشینان از جنس اقتصاد دریا است

وی خاطرنشان کرد: مردمی که در سواحل هستند جنس فعالیت‌هایشان از جنس اقتصاد دریاست، حال هر فعالیتی که انجام دهند، تفاوتی ندارد.

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس اشاره کرد: یعنی اگر فرد هم حقوقدان باشد وکالتش را در حوزه دریایی و ساحلی و غیره اعمال خواهد کرد،‌ چنانچه یک نفر کشاورز باشد کشاورزی اش در ساحل و نزدیکی ساحل با کسی که در دور از ساحل بوده، متفاوت است.

فیض چکاب تاکید کرد: بنابراین جنس فعالیت‌ها از جنس اقتصاد دریا خواهد بود، به این خاطر که دریا به عنوان یک جغرافیا در تمام فعالیت‌ها ضرب می‌شود.

قدم زدن در کنار دریا کسب و کارهای جانبی را شکل می‌دهد

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس گفت: بنابراین این فعالیتی است که از جنس دریایی است اما همه جا است و به واسطه وجود دریا، قدم زدن در کنار ساحل تبدیل به یک فعالیت دریایی شده است.

فیض چکاب افزود: کشورهای مختلف جهان برای همین قدم زدن در کنار دریا برنامه‌ریزی می‌کنند و می‌گویند چکار کنیم که امکان این فعالیت وجود داشته باشد، چون ساده‌ترین فعالیتی است که می‌تواند وجود داشته باشد.

وی ادامه داد: وقتی قدم زدن در کنار ساحل لذت بخش شود خود به خود ساحل شلوغ می‌شود و به خودی خود فعالیت‌های جانبی شکل می‌گیرند، اغذیه فروشی و کافی‌شاپی که احداث شده رونق می‌یابند و احتمال اینکه قایقی که در آنجا وجود دارد مسافر بیشتری داشته باشد افزایش می‌یابد.

سواحل در جهان برای تجمع طراحی می‌شوند

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس گفت: سواحل در سراسر جهان به گونه‌ای طراحی می‌کنند که جمع شدن جمعیت در آن وجود داشته باشد و یک فعالیت ساده سبک انجام گیرد.

فیض چکاب افزود: وقتی که برنامه‌ریزی برای فعالیت‌هایی که در کنار ساحل و دریا می‌توان انجام داد و برای فعالیت‌هایی که مردم می‌توانند انجام دهند، وجود نداشته باشد، بخشی از فعالیت‌ها توسط مردم شکل می‌گیرد مانند قایق‌هایی که گاهی فعالیت صیادی داشته و گاهی در کنار ساحل افراد را جابه‌جا می‌کنند.

وی ادامه داد: این‌ها مجوز مسافربری ندارد اما این کار را انجام می‌دهند چرا که چیزی برای گشت دریایی ساده پیش‌بینی نشده و برنامه‌ریزی هم برای آن وجود نداشته است، آیا مارینا و تجهیزی وجود دارد که کار آن گرداندن مردم باشد.

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس اضافه کرد: چنین چیزی باید در بندرعباس وجود داشته باشد و احتمالاً در برخی مناطق چنین چیزی وجود دارد اما آیا آن اندازه در دسترس است که همه بتوانند استفاده کنند،‌ بنابراین یا تعیین مکان اشتباه بوده و یا اینکه به هر دلیلی فرآیند سخت شده و مردم مجبور شده‌اند از جنس خود فعالیت را تعریف کنند و در کنار آن فعالیت‌های دیگری که شاید مخرب هم باشد، شکل گیرد.

فیض چکاب ابراز کرد: این‌گونه فعالیت‌ها به دلیل اینکه برای آن برنامه‌ای وجود نداشته و برنامه‌ریزی و طراحی نشده، فصلی و موقتی می‌شوند که قابل کنترل و نظارت نیستند و در نتیجه اقتصاد بیمار می‌شود و احساس می‌شود گشت دریایی جذاب نیست و یا اگر هم است، استاندارد نیست.

وی اشاره کرد: مسافر هم نمی‌داند آیا باید این کار را انجام دهد یا خیر؛ باید بررسی شود که چگونه می‌توان این کار را انجام داد،‌ معمولاً طرح‌های دریایی پرهزینه هستند که یکی از دلایل آن دریا و محیط دریایی، ابزارهای مورد نیاز و پشتوانه‌ای است که نیاز به پشتیبانی دارد.

تفریحات دریایی دارای سطح‌بندی هستند

فیض چکاب با اشاره به اینکه فعالیت‌های تفریحی دریایی دارای سطح بندی هستند که از سطح یک تا پنج را شامل می‌شود، گفت:‌ تفریحاتی که عامه مردم می‌توانند استفاده کنند، در ساحل انجام می‌شود و به اصطلاح افراد در آن خیس نمی‌شوند یعنی خطری تهدیدشان نمی‌کند، یا در ساحل هستند یا در ۱۰ متر اول ساحل که عمق پایینی دارد و تفریحات سبک در سطح یک قرار می‌گیرند.

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس افزود:‌ در این سطح از قدم زدن، رستوران، پلاژهای مختلف و فعالیت‌های مختلف دیگر از قبیل شنای سبک و شبیه این وجود دارد.

وی خاطرنشان کرد: سطح پنج نیاز به امکانات بسیاری دارد و بسیار دور از ساحل رخ می‌دهد، به عنوان مثال فرد باید قایق تفریحی داشته باشد و به جایی برود که کسی را نبیند، یا در مناطق دور از دسترسی که هیچ توسعه‌ای در آن‌ها رخ نداده است، مانند سال‌های بسیار دور جزیره بوموسی و لارک که هیچ‌کس در آن حضور نداشته است.

وی اظهار کرد: در این سطح تا ۲۰۰ کیلومتر هیچ چیزی یافت نمی‌شود و تا زمانی که سطح یک وجود نداشته باشد سطح پنج قابل اجرا شدن نیست و اگر رخ دهد،‌ رخدادی اتفاقی و برنامه‌ریزی نشده است که یک نفر برای خود انجام داده است.

سطح یک تفریح‌های دریایی اشتغالزایی بسیاری دارد

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر افزود: سطح یک افراد بسیاری را درگیر کرده و اشتغالزایی بسیاری خواهد داشت، افراد مختلف از سن بسیار بالا تا سن بسیار پایین می‌توانند از آن استفاده کنند اما سطح پنج شرایط جسمانی و مالی خاصی را می‌طلبد.

فیض چکاب بیان کرد: بنابراین یکی از کارهایی که در حوزه اقتصاد دریایی می‌تواند رخ بدهد تا مردم را به اشتغال برساند سطح یک فعالیت‌های دریایی تفریحی است،‌ اینگونه مباحث را در حوزه‌های مختلف مانند شیلات می‌توان انجام داد.

وی اشاره کرد: وقتی سراغ این حوزه خاص تفریح‌ها و اقتصاد می‌رویم که مردم بیشتری را درگیر می‌کند آیا من یا شما به تنهایی می‌توانیم این حجم از نیاز را پاسخ بدهیم،‌ قطعاً خیر.

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر بیان کرد: آیا من و شما با پنج نفر دیگر جمع شده و پول بسیار هم داشته باشیم می‌توانیم این کار را بدون وجود نفر انجام دهیم،‌ این پول را باید به پیمانکاران و نفرات بسیاری سپرد، چرا که با نفرات و فعالیت‌های بسیاری ارتباط داریم.

فیض چکاب اشاره کرد:‌ در نتیجه مردم خود به خود درگیر این فعالیت‌ها بشوند،‌ چه به عنوان فردی که در این فعالیت‌ها استخدام می‌شود و چه به عنوان کسی که خود سرمایه‌گذاری می‌کنند.

دانش فنی باید برای طراحی و انجام کار بکار گرفته شود

وی اشاره کرد: هر کس که بخواهد این کار را انجام دهد، لزوماً موفق نمی‌شود بلکه باید سطحی از دانش و کار فنی را بداند، تفاوت نمی‌کند کار فنی کافی‌شاپ داری و رستوران داری یا هر کار دیگری باشد.

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس افزود: اینجاست خطر شکست فعالیت وجود دارد، بنابراین برای اینکه مردم را بیشتر درگیر کرد باید میزان خطر را کاهش داد که برای این منظور می‌توان یک تیم فنی برای طراحی و شکل دادن فعالیت‌ها بکار گرفت.

هزینه تهیه طرح باید توسط دولت و اشخاص حقوقی پرداخت شود

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس افزود: هزینه طراحی و تهیه طرح را باید کسی بپردازد که می‌خواهد اینگونه فعالیت‌ها را در راستای ایجاد اشتغال و درگیر کردن مردم در اقتصاد دریامحور رواج دهد که در این موضوع می‌تواند یکی از نمایندگان دولت مانند صندوق توسعه صنایع دریایی، استانداری‌ها، شهرداری‌ها و غیره باشند.

فیض چکاب گفت: بنابراین فردی غیر از مردم این کار را باید انجام دهد چرا که مردم لزوماً دنبال این نمی‌روند که این را طراحی کنند؛ بنابراین دولت و اشخاص حقوقی که می‌خواهند آثار توسعه دریامحور در زندگی مردم رخنه کند باید این کار را انجام دهند تا خطر شکست کاهش یابد.

ابزارهای مالی و صندوق‌های ضمانت باید به کمک بیایند

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس خاطرنشان کرد: هدف این است که مردم را درگیر کرد بنابراین هرچه با نفرات بیشتری این فعالیت‌ها شکل گیرد، بهتر است.

فیض چکاب بیان کرد:‌ زمانی که طراحی کامل شد ابزارهای مالی مانند صندوق‌ها از قبیل صندوق ضمانت تعاون باید ایفای نقش کنند، این‌ها اگر گروهی شرکت تعاونی شکل دهند اصل سرمایه آن را ضمانت می‌کنند تا تعداد بیشتری تعاونی شکل گیرد.

وی بیان کرد: اما این صندوق‌ها طرح‌ها را بررسی کرده و تنها طرح‌هایی را ضمانت می‌کنند که توجیه داشته باشند، هزینه اولیه طراحی نیز بسیار کمتر از هزینه‌ای است که برای اجرا انجام می‌شود و نهایت ۱۰ درصد هزینه اجرای طرح برای طراحی اختصاص می‌یابد.

سرمایه‌گذاری جمعی برای اجرای این طرح‌ها استفاده شود

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس اشاره کرد: در این راستا افرادی خواهند بود که بخواهند سرمایه‌گذاری کلان بر روی طرح انجام دهند، اما نمی‌خواهیم از این افراد استفاده کنیم بلکه می‌خواهیم افراد با سرمایه کم هم سرمایه‌گذاری کنند.

فیض چکاب گفت: اینجا موضوع سرمایه‌گذاری جمعی مطرح می‌شود که براساس آن طرح تعریف و صندوقی تعریف می‌شود که مردم سرمایه‌های خود را در آن قرار می‌هند و ساز و کاری وجود دارد که سهم افراد را مشخص می‌کند و برای واریز سرمایه‌ها نیز سقف تعیین می‌شود.

وی افزود: چون قصد نداریم تعداد سرمایه‌گذاران محدود به تعداد کمی از افراد شود، بنابراین بیشتر از حد مشخصی از افراد جذب سرمایه انجام نمی‌شود و به میزان مبلغی که توسط افراد واریز می‌شود؛ اصل سرمایه توسط صندوق ضمانت تضمین می‌شود.

شاخص‌های مجری طرح باید توسط صندوق‌های ضمانت مشخص شود

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس بیان کرد: اکنون پول و طرح وجود دارد،‌ آیا لزوماً خوب می‌شود، خیر؛ چیزی که می‌تواند نتیجه خوبی حاصل شود، بازوی اجرایی طرح است.

فیض چکاب ادامه داد: آیا مردمی که تخصصشان این نیست می‌توانند آن را اجرا کنند، به طور مسلم خیر، بنابراین صندوق‌هایی که این طرح را سفارش داده‌اند و ضمانت کرده‌اند باید شرطی گذاشته و شاخصی مشخص کنند که تیم اجرایی باید چه قابلیت‌هایی داشته باشد.

وی اضافه کرد: بدین‌ترتیب شرکت‌های بزرگ برای اجرای طرح اقدام می‌کنند بدون اینکه خود صاحب تمام آن طرح باشند اما در آن منفعت دارند، صندوق ضمانت این‌ها را مکلف می‌کند درصدی مشخص شرکت مجری در طرح بخشی از آن را خریداری کند تا منفعت داشته باشد.

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس یادآورشد: مجری به میزانی در طرح سهم داده شود که مجبور باشد آن را درست اجرا کنند تا بداند اگر درست اجرا نکند، زیان خواهد دید.

فیض چکاب گفت: مردم باید بدانند چنین چیزی وجود دارد تا برای استفاده از آن مراجعه کنند و هم کسانی که قرار است در آن مشغول بکار شوند باید در همان سطح کار باشند.

وی ادامه داد: مثلاً موج شکنی بوده که هیچ چیزی بر روی آن نبوده و هر کس بر روی آن قلاب می‌انداخت اما اکنون تبدیل به موج شکنی شده که مکان‌های مختلف آن برای فعالیت‌های مختلف آماده شده است و هرکدام باید متولی خاص خود را داشته باشد.

متولیان و فعالان در طرح باید آموزش داده شوند

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس گفت: متولیان یعنی کارکنان آن مجموعه باید آموزش ببینند، اینجاست که امید شکل می‌گیرد چون فردی که قرار است کار کند همان فردی است که ۱۰ میلیون ریال تا ۱۰۰ میلیون ریال گذاشته و از همان روستای پشتیبان طرح است و دقیقاً همان فردی است که بناست آموزش ببیند و در اینجا کار کند.

فیض چکاب خاطرنشان کرد: هم به میزانی که سهام گذاشته در طرح اجرایی شده سهم دارد،‌ هم شاغل می‌شود و هم آموزش می‌بیند و آگاهی‌هایش افزایش می‌یابد و در این شرایط اگر همه اهالی روستا هم درگیر این فعالیت تازه شکل گرفته شوند، کم است و به افراد بیشتری نیاز خواهد بود.

وی اشاره کرد: مجموعه آموزشی باید در کنار این طرح اجرایی شده وجود داشته باشد تا افراد را آموزش دهد،‌ فردی که می‌خواهد کافی شاپ درستی داشته باشد یا خدمات در زمینه انواع تفریحات ساحلی بدهد باید آموزش ببیند و با موارد و تجهیزات مختلف آشنا شده و نحوه استفاده و کارکرد هر کدام را فراگیرد.

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس بیان کرد: طرح‌های کوچکی در زیر مجموعه این طرح بزرگ تعریف می‌شود که مردم مجدد در آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.

فیض چکاب افزود: حتی ممکن است به شرکت‌های بزرگ گفته شود قرار نیست در اینجا شناور خریداری کرده و قرار دهیم.

اجرای چنین طرح‌هایی موجب امید مردم می‌شود

وی اشاره کرد: نتیجه آن سامانه‌ای است که مردم با هر میزان سرمایه‌ای امکان سرمایه‌گذاری داشته‌اند، خیال‌شان راحت است که هر لحظه که بخواهند می‌توانند با مراجعه به صندوق ضمانت اصل آن را دریافت کنند اما هیچ‌کس این کار را نخواهند کرد چون می‌دانند این برایشان سودآور است.

رییس پردیس جامع دریاساحلی امیرکبیر در بندرعباس گفت: افرادی که دوست دارندت در طرح سهم داشته باشند و مهم‌تر اینکه امید دارند، چون خود و فرزندش آموزش می‌بیند و این آموزش‌ها به صورت رایگان داده می‌شود چون طرح اجرایی شده برای آموزش سرمایه‌گذاری می‌کند.

فیض چکاب خاطرنشان کرد: به عبارتی خودشان سرمایه‌گذاری می‌کنند که آموزش هم ببینند، واقعاً امکان انجام چنین اقدام‌هایی وجود دارد و می‌توان سرمایه‌های خرد جمع شده و چنین فعالیت‌هایی را رقم بزنند.

وی اضافه کرد:‌ افراد احساس می‌کنند رایگان آموزش می‌بینند درحالی که خود سرمایه‌گذاری کرده‌اند و خود را آموزش می‌دهند و همه روستا می‌توانند کسب و کارشان را حول یک موج شکن ایجاد کنند.